Updated 14/04/2025
STEVEN WILSON: Helemaal van zijn Melkweg!
Het valt op dat de status van gehuwd persoon van Steven Wilson een ander mens heeft gemaakt. Niet dat de man tijdens vorige interviews onvriendelijk was, maar we treffen een aangename, erg goedgezinde Wilson aan. Wat wel een terugkerende factor is, is het honderduit en met veel verve vertellen over zijn nieuwste creatie. Heden ten dage betreft het zijn achtste werkstuk als soloartiest, ‘The Overview’, waarin het universum versus de mens, in die volgorde, als thema centraal staat. ‘The Overview’ bevat de gekende muzikale ingrediënten, zowel uit Wilsons werk met Porcupine Tree, no-man als solo. Maar dit album bevat, zeker voor wat betreft het eerste deel, dat warme, organische dat ‘The Raven That Refused To Sing’ kenmerkte.
‘Het verschil tussen ‘The Raven…’ en dit album is dat het eerste bewust nostalgisch was, terwijl ‘The Overview’ veel meer eigentijdse elementen bevat zoals elektronica, spectral jazz, ambient en metal. Je hoort inderdaad veel diverse aspecten van mijn muzikale persoonlijkheid en het heeft nog met ‘The Raven…’ gemeen dat het erg conceptueel is en zich ontwikkelt. Da’s een gegeven dat veel mensen dan associëren met het progressieve genre. Meer bepaald: neem de luisteraar mee op een reis middels een uitgebreid muziekstuk. Hier gaat het over twee aparte delen die toch een eenheid vormen en een cinematische flow bezitten. Aan de andere kant zie ik dit ook wel als een logische voortzetting van voorganger ‘The Harmony Codex’.’

Op de een of andere manier doet deel I van ‘The Overview’, ‘Objects Outlive Us’, ons wat denken aan ‘Hemispheres’ van Rush. Eveneens een werkstuk van bijna twintig minuten, verdeeld in kortere delen. Maar bij ‘Hemispheres’ zitten we, qua lyriek, aan het begin waar de (Griekse) goden de mens creëren en er, naar hun voorbeeld, een deftig wezen van proberen te maken. Het lijkt er voor ons op dat tijdens ‘The Buddha Of The Modern Age’, onderdeel van ‘Objects…’, de mensheid bezig is aan zijn finale hoofdstuk?
‘Ik ben niet zo vertrouwd met de teksten van ‘Hemispheres’. Ik vermoed dat je de aandacht wil vestigen op het filmische van de muziek. Ik werd voor dit werkstuk sterk beïnvloed door films als ‘2001: A Space Odyssey’. Kijk, de planeet Aarde is slechts één van een biljoen aan planeten. Dan heb ik het nog maar alleen over ons lokaal melkwegstelsel. En van die stelsels zijn er ook nog eens biljoenen! Dus cijfermatig kan je dat niet meer echt bevatten, niet alleen in termen van afstand, maar ook in termen van tijd. Mijn favoriete statistiek hierover: het meest nabije melkwegstelsel, Andromeda, is 2,5 miljoen lichtjaren van ons verwijderd. Stel je voor dat, vanop Andromeda, één of ander wezen naar de Aarde zou kunnen kijken, wat zou dat wezen zien? Jou of mij? Neen, in het beste geval de eerste mensachtigen die werktuigen maakten van dierenbotten (Homo habilis is de oudste mensachtige die zich 2,5 miljoen jaar terug ontwikkelde). Het is buitengewoon, die afstand in ruimte, maar ook in tijd. Met deze info, als mens, kijk je toch even op van de onbeduidendheid van wat we zijn.’
Het ‘overview effect’ is het besef dat astronauten krijgen wanneer ze de Aarde voor het eerst vanuit de ruimte zien. Blijkbaar worden de meesten getroffen door de kwetsbaarheid van onze Aarde vanuit dat perspectief. Zou het een idee zijn om een paar huidige wereldleiders, bij voorkeur samen, in een raket rond de Aarde te laten scheren?
‘Interessante opmerking, want de reactie van het ‘overview effect’ hangt sterk af van de persoonlijkheid van wie deze ervaart. Er waren mensen die er een positief, zelfs euforisch gevoel aan overhielden. Anderen hadden er een erg negatieve reactie op. Die totaal verschillende gevoelens vond ik nu het meest fascinerend aan de hele kwestie. Sommigen gaf het een gevoel alsof ze de koning te rijk waren, andere kregen dan eerder een nederig gevoel over zich. Het is mijn opvatting dat, hoe narcistischer je bent, hoe positiever de ervaring zal zijn. Hoe nederiger je als mens bent, hoe gevarieerder tot negatief de reactie is. Want die laatste categorie voelt dat onbeduidende. De mens ziet zich als zorgdrager van de Aarde, maar we zijn hier bij wijze van spreken nog maar vijf minuten terug gearriveerd. Deze planeet bestaat vier miljard jaar, de mens driehonderdduizend jaar. Wat hebben we in die tijd aangericht op deze planeet? We verkloten alles! We trekken grenzen, veroorzaken vervuiling en voelen ons dan nog eens de meest dominante soort op Aarde. Dat idee is heel ver van de waarheid verwijderd. Het universum maakt ons dat duidelijk, voor wie het wil zien. Donald Trump en Elon Musk zouden geen openbaring voelen. Eenvoudigweg omdat dat niet in hun aard ligt. Ze denken over zichzelf als waren ze goden. Niks kan hen dat idee uit het hoofd praten, als je begrijpt wat ik bedoel.’
Een meer uitgebreide versie van dit artikel lees je in RT 230.
