Toen moderne gitaarheld, rasentertainer en ultieme belichaming der rock-n’-roll Jack White op 19 juli vorig jaar, zonder ook maar enige aankondiging of voorafgaande promo, een gloednieuw album dropte en ook nog eens besloot om dit gratis weg te geven aan iedereen die op de betreffende dag een aankoop deed in een winkel van Third Man Records, konden we enkel en alleen maar breed grijnzen en goedkeurend knikken. Eindelijk nog eens iemand die weigert binnen de lijntjes te kleuren en de hele muziekindustrie zoveel mogelijk links laat liggen. ‘No Name’, zo werd het kleinood genoemd, was opgenomen in zijn eigen studio, werd geperst in zijn eigen perserij en (aanvankelijk dus gratis) aan de man gebracht via zijn eigen winkels en fanclub. Waarom? Omdat het kon. Jack White, als deel van The White Stripes hoogst persoonlijk verantwoordelijk voor de heropleving en -waardering van rauwe garage rock en sinds wereldhit ‘Seven Nation Army’ bovendien compleet financieel onafhankelijk, leeft, eet en ademt muziek en bewandelt stug en eigenwijs zijn eigen pad. Als hij een idee heeft, werkt hij dat uit ongeacht kosten, moeite en logistiek. Dit keer echter geen roterende live bands, een gsm-verbod of andere toeters en bellen, maar wel een opvallende keuze om bewust in ‘kleinere’ zalen te spelen (kleiner betekent voor de heer White nog altijd capaciteiten van enkele duizenden, maar kom). Wederom een schot in de roos, want vrijwel alle shows van de ‘No Name’-tour geraakten in een mum van tijd uitverkocht. Zo ook zijn beide passages in Tivoli Vredenburg in Utrecht, twee van de amper negen Europese data die er tot nu toe zijn aangekondigd. Wij hadden het geluk om binnen te geraken bij de eerste show en dat hebben we verdorie geweten!
Tekst: Frederic Cosemans – Foto’s: David James Swanson
Vooraleer de meester zelf zijn kunsten kwam etaleren, mocht het Rotterdamse, en ons compleet onbekende, IGUANA DEATH CULT (8) de feestelijkheden in gang trappen. Dit zootje ongeregeld (inclusief een bassist die ons spontaan aan het filmpersonage Nacho Libre deed denken) hadden er verdorie zin in en hun luide, grillige en afwisselende mix van garage rock, surf, punk en psychedelica was dan ook ideaal om de reeds aardig volgelopen zaal op te warmen. Nummers, laat staan titels, kenden we dus niet van deze heren, maar we hebben letterlijk geen seconde stilgestaan en ons keihard geamuseerd. Songs met een redelijke hoek af, een energieke podiumpresentatie en een zanger/gitarist die helemaal tot aan het gaatje ging en op een gegeven moment zelfs vakkundig een schuiftrombone ter hand nam, meer had men niet nodig om in de schamele dertig minuten die men ter beschikking kreeg een meer dan behoorlijke indruk na te laten. Zeker een band die we in de toekomst wat nauwlettender gaan volgen!
Toen een halfuurtje later de zaallichten voor een tweede maal doofden, steeg er luid gejuich op uit de intussen nokvolle zaal en begon de elektriciteit die al de hele avond in de lucht hing pas echt te knetteren. JACK WHITE (9.5) en zijn drie kompanen werden als regelrechte helden onthaald en de heren waren dan ook vastbesloten om elke minuut speeltijd optimaal te benutten. White maakt een buiging en jutte het publiek kort maar krachtig op, gorde dan zijn gitaar om en trapte de machine op gang. Wat er precies gespeeld ging worden, dat viel natuurlijk af te wachten (de setlist wisselt immers bijna dagelijks), maar dat er begonnen werd met ‘Old Scratch Blues’, de magistrale opener van ‘No Name’ was allerminst een verrassing. Rauw, pompend en ruig werd deze lap pure bluesrock de zaal in geslingerd en in feite had White de zaal toen al volledig in zijn zak. Zonder al te veel rust volgden dan ‘That’s How I’m Feeling’ en het geweldige ‘It’s Rough On Rats (If You’re Asking) van dezelfde plaat en werd het voor iedereen ook meteen duidelijk waarom White dit keer voor wat meer intiemere settings had gekozen. De rauwe en soms haast rudimentair aanvoelende garage punk en bluesrock smeekt immers om dit soort podia en zou in grote arena’s heel wat charme verliezen.
Zijn eigenwijze en verrassende zelf
Dat de man ook trots was op zijn laatste worp mocht ook blijken uit het feit hij er quasi heel de eerste helft van de set aan bleef vasthouden. Een straf was dat hoegenaamd niet, want nummers als ‘What’s The Rumpus?’, het door slide gitaar gedomineerde ‘Underground’, het naar blues/punk neigende ‘Bombing Out’, ‘Morning At Midnight’ en uiteraard de fenomenale testosteronbom ‘Archbishop Harold Holmes’ zijn stuk voor stuk een ‘return to form’ en laten als geen ander de ware essentie van rockmuziek horen. Na bijna het volledige ‘No Name’ er doorheen te hebben gejaagd, was het tijd om eens goed in het verleden te duiken, maar ook nu bleef White zijn eigenwijze en verrassende zelf. Niemand, maar dan ook werkelijk niemand, had immers ‘Hypnotize’ verwacht. Deze zogenaamde ‘deep cut’, afkomstig van dé The White Stripes-doorbraak ‘Elephant’, werd voor het eerst sinds 2003 nog een live gebracht en dat kon natuurlijk op veel waardering van de die hards rekenen. Het veel beter gekende ‘Hello Operator’ sloot naadloos aan en het nog altijd vuig en vuil klinkende ‘I Cut Like A Buffalo’ van The Dead Weather maakte het trio helemaal compleet.
De band was ondertussen helemaal op kookpunt geraakt en speelde, strak geregisseerd door de spontane ingevingen van hun broodheer, alsof het hun laatste keer zou zijn. Het waren trouwens ook niet de minsten: drummer Patrick Keeler, die reeds samen met White in The Raconteurs speelde (en sinds 2014 ook vaste slagwerker is bij The Afghan Whigs), mepte alles met veel gevoel en timing aan elkaar en kreeg de meest directe instructies, bassist Dominic Davis, al sinds ‘Blunderbus’ de vaste man op de viersnaar, stond zoals gewoonlijk meer op de achtergrond, maar zorgde met zijn vette baslijnen voor een basis waarop men een bunker kon neerzetten en toetsenist Bobby Emmett, het gehele optreden lang getooid met zonnebril, zorgde voor de kers op de taart met solide, maar zeker niet al te aanwezige vintage lagen.
De zweep erop
Maar goed, White legde er dus flink de zweep op en gaf met ‘That Black Bat Licorice’ het startschot voor alweer een trio songs om door een ringetje te halen. Een moddervette uitvoering van ‘Broken Boy Soldier’, de titeltrack van het nog steeds indrukwekkende debuut van The Raconteurs, scheurde en striemde nog harder dan anders en het onvermijdelijke ‘Ball And Biscuit’ bracht na exact één uur de reguliere set tot een einde. ‘Thank you’, prevelde Jack zachtjes maar oprecht in de microfoon en verdween in de coulissen. De break was net genoeg om even de mond te spoelen, want na amper een minuutje liet White zijn gitaar alweer ronken en piepen. ‘Lazaretto’ klonk gemeen en snoerend hard, maar bij ‘Dead Leaves And The Dirty Ground’ ontplofte de zaak helemaal. Wat een absoluut monster song blijft dat toch! ‘Freedom At 21’, wederom een stuk vettiger dan op plaat, zette daarna de eindsprint in en die was, compleet in lijn met al het voorgaande, lichtjes verpletterend. Het rockende en stampende ‘Fear Of The Dawn’, toch redelijk verrassend, en ‘Screwdriver’ van The White Stripes’ trokken nog één keer alle registers open, waarna het obligate, maar daarom niet minder geweldige ‘Seven Nation Army’ uiteraard zorgde voor de ultieme en finale kopstoot.
Moe, maar duidelijk voldaan en tevreden namen White en zijn band daarna afscheid van het enthousiaste publiek dat makkelijk nog een halfuurtje door had willen gaan. Favorieten als ‘The Hardest Button To Button’, ‘Steady As She Goes’, ‘Hotel Yorba’ en ‘Fell In Love With A Girl’ schitterden immers door afwezigheid, maar als je kan selecteren uit maar liefst achttien platen aan materiaal, moet er nu eenmaal gesnoeid worden. Hoe dan ook, na afloop zagen we enkel maar glunderende gezichten en was iedereen het er roerend over eens dat men misschien wel eens dé rockshow van het jaar had gezien. En bij die stelling konden wij ons alleen maar aansluiten!
