Updated 28/01/2022
JETHRO TULL: Bijbelse emoties
De naam Jethro Tull is onlosmakelijk verbonden met de inmiddels 74-jarige fluitist en frontman Ian Anderson. De groep is al bezig sinds 1967. Naar aanleiding van het nieuwste album ‘The Zealot Gene’ interviewden we de vriendelijke, vaak grappige, Schotse zanger. De wat lange wachttijd voor dit nieuwe album krijgt een valabele uitleg van Ian.
‘De eerste conceptuele notities met ideeën voor een nieuwe plaat dateren al van 2016. Gedurende dat jaar werd dat een uitgewerkt idee. In 2017 namen we een zevental nummers op. 2018 en 2019 werden volledig gebruikt voor een tour over de ganse wereld, dus hadden we geen tijd vrij om te werken aan nieuwe muziek. Begin 2020 gebeurde de pandemie. Tijdens de zomer van vorig jaar werd alles afgewerkt. En toen moesten we in de rij gaan staan bij de bedrijven die vinylplaten persen. Maar deze maand verschijnt de plaat dan toch. Ik ben behalve de nummers die ik al live speelde, de rest al bijna terug vergeten.’
Veel uitleg over teksten geeft hij liever niet, maar eenmaal hij begonnen is, komen die toch vlot. ‘Ik heb er geen bezwaar tegen om over individuele songs te praten, maar de meerderheid van het publiek dat luistert naar mijn muziek gaat meestal niet verder dan de basismelodie en het geluid ervan. Dat volstaat voor de meesten en dat is ook voldoende voor mij als ik luister naar ZZ Top of andere rechttoe rechtaan rockmuziek. Fans van progressieve rock daarentegen geven wel meer aandacht aan de teksten en andere details, dus moet ik beide groepen tevredenstellen met informatie op de hoes of in een boekje met uitleg. En bij dit album vind je heel veel informatie in het bijhorend materiaal over de aparte nummers en hoe ze tot stand kwamen. Bijvoorbeeld de openingstrack ‘Mrs. Tibbets’. Haar volledige naam was Enola Gay Tibbets en haar zoon Paul Tibbets dropte de atoombom ‘Little Boy’ op Hiroshima.
Ik neem de Bijbelse referentie van een wraakzuchtige God die besluit dat hij verwoesting en vernietiging van Sodom en Gomorra zal aanrichten en dat hij Lot en zijn vrouw die ontsnapten strafte. Lot’s vrouw draaide zich om om naar het bloedbad achter haar te kijken en veranderde in een zoutpilaar. Ik dacht dat dat een goede analogie was als het ging om het schrijven van een lied over de woede en de wraak van president Truman en een groot deel van Amerika, die in wezen vonden dat het doden van een groot aantal burgers als demonstratie een geschikte manier was om de oorlog te beëindigen. Het is een behoorlijk gruwelijk scenario, maar het is echt gebeurd in recente historische tijden. En het staat echt op één lijn met sommige dingen die we in het Oude Testament lezen. Maar ik probeer geen serie liedjes te schrijven over religieuze opvattingen, maar over menselijke emoties. Verschillende liedjes, verschillende emoties.
“Ik hou van het idee dat je muziek kunt schrijven die meer dan één gezichtspunt heeft.”
De video van ‘Shoshana Sleeping’ gaf mij geen diepere uitleg over het nummer. ‘Nee, dat deed het voor mij ook niet, maar ik ben niet de man die de video’s maakt. Het is de platenmaatschappij, en de regisseur bedacht een video die zijn interpretatie van het nummer is. Die interpretatie is net zo goed als die van iemand anders of die van jou of de mijne. Ik wil mezelf niet opdringen en de mensen met wie we moeten werken verstikken. Dus als je de video niet leuk vindt, heeft het niets met mij te maken en als je het wel leuk vindt, heeft het nog steeds niets met mij te maken.’
Er wordt in de tekst ook verwezen naar Johannes de Doper, nu we ons toch in Bijbelse sferen bevinden. ‘Ja, daar is een verwijzing naar, maar ‘crazy cousin John’ is ook mijn neef John Stewart, die al lang overleden is, maar hij was een radicale, behoorlijk gekke priester en hij was er psychisch slecht aan toe. Maar hij is een van de mensen uit mijn geassocieerde bredere familie die een priesterlijke achtergrond heeft. Ik had hem in gedachten, maar Johannes de Doper is ook de neef van Jezus. Ik hou van het idee dat je muziek kunt schrijven die meer dan één gezichtspunt heeft. Het kan breder, subtieler, je kunt meer elementen in het spel brengen. Je kunt analogieën, vergelijkingen, metaforen gebruiken. Het zijn de instrumenten van het schrijversvak.’
Een meer uitgebreide versie van dit artikel lees je in RT 205.